پروپوزال یا پیشنهاده طرح کارشناسی ارشد، پیش نویس طرح تحقیقی توجیهی است که بر مبنای علاقمندی و پژوهش های فرد متقاضی و با تایید استاد راهنما تهیه می شود. دانشجویان عزیز بایستی پروپوزال خود را تا انتهای نیمسال سوم تحصیلی آماده کرده و در جلسه رسمی از آن دفاع کنند. طی کردن مراحل زیر به انتخاب موضوع پایان نامه کمک می کند. مرحله اول: ملاحظات و نكات اوليه
- مطالعه اجمالي در برخي زمينه هاي مورد علاقه و مهم
- جستجو در برخي پايگاهها و نيز اينترنت تحت عبارت "research topics" ويا "research priorities" و يا " issues for research " در حوزه هاي دلخواه براي آگاهي از موضوع هاي بالقوه مناسب
- مطالعه و وارسي "پيشنهادهايي براي پژوهشهاي بيشتر" در فصل آخر پايان نامه ها براي آگاهي از موضوع هاي بالقوه مناسب
- صرف وقت بيشتر و مطالعه عميق تر و تحليلي تر در باره موضوع هاي مطرح
- مشورت با استادان و ساير دانشجويان آگاه و منتقد در مورد موضوع هاي قابل قبول و مطرح
مرحله دوم: بررسي و تحليل مقوله ها و نكات مورد توجه در انتخاب موضوع
- علاقه مند بودن به موضوع
- در نظر گرفتن توانايي ها و امکانات فردي مثلاً قدرت تجزيه و تحليل، توانايي تحليل آماري، توانايي برقراري ارتباط با جامعه ي مورد تحقيق، و...
- نو بودن موضوع (تكراري و يا تقليدي صرف نباشد)
- ارزشمند بودن موضوع
- مطرح بودن در سطح ملي يا منطقه اي يا جهاني
- منطقي بودن و نه فريبنده بودن (در اين مورد بايد فرهنگ جامعه اعم از دانشجو و استاد به گونه اي اصلاح شود که دريابد ظاهر و کلمات زيبا و فريبا بدون توجه به واقعي، کارآ و منطقي بودن آن نه تنها پژوهش مفيد و گره گشايي نمي آفريند بلکه مشکل ساز هم هست)
- كاربردي بودن (در مورد پژوهشهاي غيربنيادي): امكان استفاده از نتايج در كوتاه مدت يا ميان مدت (بتواند به يك نياز مهم پاسخ دهد)
- مطرح بودن به منزله مسئله (امكان تعريف يك مسئله جديد مبتني بر پيشينه پژوهش يا تجربيات حرفه اي و شخصي)
- امكان تعريف سؤال يا فرضيه بر اساس مسائل عملي يا نظري
- سؤالهاي مشخص، عيني و هدفمندي را بتوان طرح كرد
- پاسخ به سؤالها، راه حل علمي و روش مناسب وجود داشته باشد
- امكان عملي اجراي پژوهش
- انجام مراحل تحقيق با دشواري غيرعادي همراه نباشد
- مراحل كار به لحاظ طول زمان مورد نظر (حداكثر يك سال) قابل انجام باشد
- مطالعات نظري و دستيابي به منابع امكان پذير باشد
- نمونه معرف (نماينده) جامعه پژوهش قابل دسترس بوده و افراد مايل به همكاري باشد
- شيوه گردآوري اطلاعات (توزيع پرسشنامه و يا مصاحبه و يا راه هاي ديگر) در مدت زمان مشخص قابل انجام باشد
- اطلاعات مورد نياز قابل دسترس و گردآوري باشد
- امكان انجام پژوهش، به لحاظ روش تحقيق (وجود يك يا چند روش براي آزمون كردن) وجود داشته باشد
- امكان ادامه پژوهش هاي بيشتر در همان زمينه
- پيشنهادهاي جديدي را بتوان از دل پژوهش براي پژوهش هاي آتي مطرح كرد
- امكان استخراج و چاپ چند مقاله در آن زمينه (توليد دانش جديد)
مرحله سوم: تصميم گيري كلي
- تدوين يك فهرست از موضوع هاي مناسب بر اساس توجه به معيارهاي مرحله دوم
- بررسي مجدد تك تك موضوع ها با نگاه منطقي و واقع بينانه
- حذف برخي از موضوع ها كه امكان انجام تحقيق و رسيدن به نتيجه مطلوب در آنها دشوار است
- انتخاب حداكثر دو يا سه موضوع مناسب براي تحقيق
- بررسي هر يك از موضوع ها به لحاظ وجود منابع اطلاعاتي و وجود استاد راهنما (موضوع در حوزه توجه به تخصص و علاقه حداقل يكي از استادان باشد)
- مشورت با يك يا دو استاد در باره موضوع هاي پيشنهادي و مسائل مرتبط با آنها
- گرفتن تائيد اوليه از يك يا دو استاد در مورد مناسب بودن يكي از موضوع ها
مرحله چهارم: محدود كردن دامنه موضوع
- مطالعه متون علمي براي پي بردن به فضاهاي خالي براي تحقيق در آن موضوع
- بيان موضوع محدود شده در قالب عبارت (عنوان پايان نامه)
- مشورت مجدد با استادان مربوطه در مورد موضوع محدود شده
- تائيد موضوع نهايي پس از انجام اصلاحات لازم در عنوان
- مطالعه مجدد متون علمي براي يافتن و تدوين مسئله پژوهش
- نوشتن سؤالها و يا فرضيه هاي مناسب براي تحقيق (در واقع سؤال (اصلي و فرعي) و فرضيه هر دو براي يک تحقيق ضروري هستند)
- مشورت با استادان مربوطه و تائيد مسئله ها و يا فرضيه ها
لازم است در نوشتن پروپوزال به نکات ذیل توجه فرمایید:
• معرفي موضوعي كه براي پايان نامه خود انتخاب كرده ايد.
• توضيح اهميت آن موضوع .
• ذكر پژوهش هايي كه در گذشته در اين باره صورت گرفته است.
• نتايجي كه فكر مي كنيد از تحقيق خواهيد گرفت
• روش يا روش هايي كه در پژوهش از آن ها بهره خواهيد گرفت.
• نكات زیر را در مورد انتخاب و نگارش تيتر تحقیق رعايت نمایيد :
1. سعي كنيد موضوع روشن و ساده باشد.!
2. عنوان پروژه را به صورت خلاصه اي فشرده از آن چه در ذهن داريد در نظر بگيريد. سعي كنيد با همان يك جمله عنوان پروژه بتوانيد منظور اصلی تحقيق و هدف هايتان را به خواننده منتقل كنيد. عنوان كار شما بايد كاملاً مشخص كند كه شما مي خواهيد چه چيز را و در چه شرايطي مطالعه نمایيد.
3. در جمله بندي عنوان پروژه دقت كنيد تا چيدمان آن طوري باشد كه آن چه اصل موضوع تحقيق شماست از فرع آن قابل تشخيص باشد.
4. سعي كنيد كلمات اضافي را از عنوان پروژه حذف كنيد .
• در رابطه با هدف تحقيق و موضوعی كه براي مطالعه انتخاب كرده ايد (Objectives) دقت كنيد كه در رابطه كامل با هم باشند و در نوشتن پروپوزال سعي نمایيد كه اين رابطه را به خوبي نمايش دهید.
• در زمينه چگونگي انتخاب روش تحقيق نيز ، وضع به همين ترتيب است. سعي كنيد مناسب ترين ، عملي ترين ، علمي ترين روش را براي تحقیق انتخاب فرمایید.
• پروپوزال را منظم و با بخش بندي مناسب آماده کنيد.
• حجم پروپوزال باید برای دوره های کارشناسی ارشد حداقل 8 صفحه باشد. در این میان حداقل یک صفحه به ادبیات تحقیق و حداقل یک صفحه به منابع تحقیق اختصاص و سعی نمایید از منابع جدید و به روز استفاده کنید و همه ی منابع پروژه فارسی زبان نباشند
• توجه کنید فونت استاندارد برای پروپوزال برای زبان فارسی بی نازنین و برای زبان انگلیسی Times and New Romans با سایز 12 میباشد.
• از نوشتن موارد اضافه در پروپوزال ، مثل پیش گفتار و مقدمه و عرض ارادت براي استاد راهنما و غيره ، خود داري كنيد.
• در مورد نگارش انگليسي ، درباره متن پروپوزال با يك مترجم و يا كسي كه انگليسي ادبي را به خوبي مي داند مشاوره نمایيد. متن پروپوزال باید به لحاظ علمی و ادبی هیچ غلطی نداشته باشد.
• نحوه رفرنس دهی درون و پایان متن بر اساس شیوه APA است و لازم است رفرنس دهی بر اساس آن انجام پذیرد.
• پروپوزال با جديت آماده کنید و جدی بگيريد! بررسی و ارزیابی علمي شما در واقع فقط از طريق پروپوزال است . پس تمام تلاش و دانش خود را براي تنظيم دقیق آن به كار بنديد.